- Wystawa: Barok i oświecenie
- Dramatyzm baroku
Po idealizmie renesansu i manieryzmie, gdy łamano artystyczne „reguły”, nadszedł dramatyzm baroku, odzwierciedlający religijne napięcia tamtych czasów. Intensywność twórczości włoskiego artysty Caravaggio znalazła swoje odbicie w wydarzeniach z jego własnego życia. Po zabójstwie młodego Ranuccia Tomassoniego w maju 1606 roku, Caravaggio uciekł z Rzymu do Neapolu, a stamtąd kilka miesięcy później wyjechał na Maltę. Tam na zamówienie zakonu Kawalerów Maltańskich powstało Ścięcie św. Jana Chrzciciela.
Dzieło powstało jako malowidło nad ołtarzem w oratorium kościoła klasztornego św. Jana w Valletcie, gdzie wisi po dziś dzień. To największy obraz na płótnie Caravaggia i jedyne znane dzieło, które podpisał. W pracach takich jak ta malarz wyniósł chiaroscuro – kontrast pomiędzy światłem a cieniem, na nowe oszałamiające wyżyny.
Pełen dramatyzmu styl Caravaggia był inspiracją dla wielu artystów. W obrazach takich jak Pietá z 1633 roku hiszpański malarz José de Ribera zastosował trójwymiarowe modelowanie i wyraźne kontrasty pomiędzy światłem a cieniem. Dynamiczna kompozycja i wybiórcze oświetlenie twarzy obecnych osób i ciała Chrystusa oddają emocjonalność i duchowość tej sceny.
Więcej przykładów twórczości Ribery pokazywanych w ramach kampanii Europeana można zobaczyć tutaj.
Portugalska malarka barokowa Josefa de Óbidos tworzyła pełne przepychu martwe natury i obrazy do ołtarzy kościołów, a także portrety. Sprzedaż obrazów umożliwiła tej kobiecie niezależne życie.
Słowacki artysta Jakub Bogdani specjalizował się w malowaniu martwej natury i ptaków w pełnym życia stylu baroku. Ze swojej rodzinnej miejscowości Eperjes (Prešov we współczesnej Słowacji) podróżował po całej Europie, począwszy od Amsterdamu, po Londyn, gdzie się ożenił i mieszkał już do końca życia. W jego obrazie Kot pośród kogutów z lat 1706-1710 widać wpływ XVII-wiecznego holenderskiego malarstwa rodzajowego. Obraz powstał na zamówienie admirała George'a Churchilla, jednego z angielskich patronów artysty.